Mỗi một vùng miền trên đất nước Việt Nam ta đều có những nét văn hóa và phong tục tập quán đặc trưng. Chính sự đa dạng, phong phú ấy đã kết hợp để tạo nên một bức tranh muôn màu muôn vẻ cho dải đất hình chữ S. Hôm nay, Yên Văn sẽ cùng bạn khám phá những nét đặc trưng trong văn hóa và đời sống của đồng bằng Bắc Bộ trong văn học nước nhà.
Đồng bằng Bắc Bộ là vùng đất được sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp, gắn liền với lịch sử ngàn năm của người Việt. Đây vừa là nơi khai sinh của các vương triều Đại Việt, vừa là quê hương của nhiều nền văn hóa như Đông Sơn, Thăng Long – Hà Nội… Nhờ đất đai màu mỡ và tài nguyên trù phú, đồng bằng Bắc Bộ trở thành “mảnh đất vàng” cho nhiều ngành công – nông nghiệp, đồng thời cũng là không gian sinh hoạt văn hoá đa màu sắc của người dân.
Thế kỷ trước, nông thôn Bắc Bộ cùng những nét đẹp văn hoá tiêu biểu đã bước vào văn chương và trở thành cảm hứng sáng tác cho nhiều nhà thơ, nhà văn. Hà Nội thanh lịch, êm đềm trong văn của Thạch Lam, Bắc Ninh trữ tình trong thơ Bùi Chí Vinh, Thái Bình – Nam Định xuất hiện cùng cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay, với triền đê và lũy tre xanh ngắt… Qua đó, độc giả thấy một vùng đồng bằng Bắc Bộ không chỉ đẹp trong cảnh sắc, mà còn giàu bản sắc văn hóa cùng lối sống chăm chỉ của người nông dân.
Đồng bằng Bắc Bộ đã đi vào văn học Việt Nam ra sao? Trước hết, Yên Văn xin được trích dẫn những lời văn êm đềm về thủ đô Hà Nội:
Hà Nội có một sức quyến rũ đối với các người ở nơi khác… Ở những hang cùng ngõ hẻm của làng xa, hay ở những nương mật thẳm trong rừng núi, ban chiều vẫn có nhiều người ngóng về một phương trời để cố trông cái ánh sáng mở của Hà Nội chiếu lên nền mây…
Hà Nội, qua tấm lòng yêu mến và nâng niu của nhà văn Thạch Lam, đã đi vào tập bút ký “Hà Nội băm sáu phố phường” với những câu chuyện đa dạng về văn hóa và con người nơi đây. Bằng giọng văn nhẹ nhàng, yên bình cùng các từ ngữ miêu tả cụ thể về địa điểm, Thạch Lam đã gián tiếp diễn tả sức hút kì lạ của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Có biết bao những con người phương xa đang ngóng trông về Hà Nội, vì rung động bởi những tinh hoa văn hóa nơi đây hay vì Hà Nội mang đến ánh sáng của niềm hy vọng về sự thống nhất, ấm no, đủ đầy.
Phố cổ Hà Nội thu hút đông đảo người ghé thăm (Ảnh: Internet)
Không chỉ Hà Nội, nhiều tỉnh thành khác cũng khơi nguồn sáng tạo cho biết bao tác phẩm văn học. Xin gửi đến bạn những câu thơ về xứ Kinh Bắc:
Phải rằng tình Bắc duyên Nam?
Mà nghe có tiếng hò khoan trữ tình...
Phải rằng quan họ Bắc Ninh?
Mà nghe như thể rập rình Hội Lim…
Nhắc đến Bắc Ninh, ta nhớ đến ngay những làn điệu dân ca Quan họ ngọt ngào, duyên dáng và tình tứ. Lời ca Quan họ thường gắn với các chủ đề về quê hương, về gia đình hay tình yêu nam nữ. Từ đây, những xúc cảm gần gũi, chân thành dậy lên trong lòng người nghe và đi vào trang thơ Bùi Chí Vinh qua những câu hỏi tu từ tha thiết, du dương.
Hội Lim truyền thống của tỉnh Bắc Ninh
Bên cạnh những nét văn hóa đặc sắc, đời sống của người dân Bắc Bộ cũng là một chủ đề lớn trong văn học Việt Nam. Như nhà thơ Chế Lan Viên đã viết bằng những dòng thơ giản dị mà chân thành:
Ngày sinh nhật tháng Năm đồng Bắc Bộ
Lúa chiêm phơi chiếu bạc chiếu vàng
Khắp trung châu những xóm làng thoát khổ
Hết đêm rồi, đời lật dở qua trang.
Những hình ảnh tiêu biểu và quen thuộc của làng quê Bắc Bộ: lúa chiêm phơi hay người dân sinh sống theo làng xóm,… đã được tái hiện đầy sinh động. Thông qua những hình ảnh đó, nhà thơ cũng gián tiếp gợi khát vọng của người dân về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc trong tương lai.
Khi đọc các trích dẫn trên, bạn có để ý đến những từ ngữ được in đậm không?… Đây chính là những gợi ý mà Yên Văn muốn nhắn gửi tới bạn để mở rộng vốn từ về thiên nhiên đó! Muốn viết tốt được chủ đề này, chúng mình cần tích cực trau dồi, rèn luyện thói quen đọc những nội dung chất lượng và tập trung phân tích cách dùng từ của tác giả. Yên Văn tin rằng bạn sẽ nạp thêm được nhiều từ ngữ giá trị và cải thiện kỹ năng viết của mình!
Tìm hiểu về cổng làng – nét đặc trưng trong nếp sống làng xóm của làng quê đồng bằng Bắc Bộ (Nguồn: Internet)
Mùa hè sắp tới gần, bạn và gia đình đã có dự định gì chưa? Nếu bạn là người đam mê trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa, các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ sẽ là lựa chọn phù hợp cho bạn! Còn gì tuyệt vời hơn khi được tạm gác bộn bề công việc, sống chậm lại để yêu thêm những nét đẹp văn hóa trên những chuyến đi nhỉ? Yên Văn chờ những chia sẻ của các bạn!
—
Mời các bạn tìm hiểu 2 cuốn học liệu tinh gọn của Yên Văn (tính đến tháng 6 năm 2024).
📗 Văn học cách mạng – Theo dấu ước mơ | Giá: 139.000đ
Sách tích hợp kiến thức văn học và lịch sử, giúp mở rộng từ vựng tiếng Việt và rèn luyện kỹ năng viết NLXH. Đọc thử: https://tinyurl.com/ht01read
📗 Theo chân văn học – Đi dọc Việt Nam | Giá: 139.000đ
Sách tích hợp kiến thức văn học và địa lý, giúp mở rộng từ vựng tiếng Việt và rèn luyện kỹ năng viết văn thuyết minh.
📌 Đọc thử: https://tinyurl.com/ht04read
📌 Đặt mua sách qua Shopee: https://shopee.vn/yenvanofficial
📌 Đặt mua sách qua GG Form: https://tinyurl.com/yenvanprinted
Đội ngũ Yên Văn
