Quá trình sáng tạo văn học: Vun đắp nguồn cảm hứng

867 Views - (1777 chữ, 5 phút, 55 giây đọc)

Bạn không có chút cảm hứng nào với văn học? Cứ đến bài thi văn là lại “tắc tịt”? Hãy đọc bài viết này để “chữa bệnh” bí ý tưởng trong quá trình sáng tạo văn học bạn nhé!

Thiếu cảm hứng, không có động lực – đó chính là những khó khăn mà nhiều học sinh thân mến của Yên Văn đã và đang gặp phải trong quá trình ôn luyện, tập viết môn Ngữ văn. Nhưng đâu chỉ riêng các bạn, đến cả các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng cũng có đôi lúc bị bí ý tưởng.

1. Định nghĩa về “cảm hứng”

Theo từ điển Tiếng Việt, “cảm hứng” là trạng thái tâm lý đặc biệt khi có cảm xúc và sự lôi cuốn mãnh liệt, tạo điều kiện để óc tưởng tượng, sáng tạo hoạt động có hiệu quả.

Cảm hứng của chúng ta có thể đến từ bất cứ đâu, từ những tác động bên ngoài như: vẻ đẹp của thiên nhiên, những câu chuyện cảm động, tác phẩm nghệ thuật ấn tượng,… hay từ chính những động lực bên trong mỗi người như: niềm đam mê, sự yêu mến, mục tiêu phấn đấu,…

2. Tại sao chúng ta thiếu cảm hứng sáng tạo văn học?

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này chính là:

  • Thiếu ý tưởng
  • Thiếu kỹ năng viết.

Hay nói cách khác, đó là khi chúng ta chưa tìm tòi, tích lũy đủ “chất liệu” (trải nghiệm, kiến thức, cảm xúc,…) để chuẩn bị cho bài viết của mình nên cứ phải vừa đi, vừa mò mẫm tìm đường; hoặc chưa tập luyện đủ nhiều, đủ sâu nên vốn từ còn nghèo nàn, câu chữ chưa sắc nét và bút lực bị hạn chế. 

3.  Làm thế nào để vun đắp cảm hứng sáng tạo văn học?

Đối mặt với “bệnh” bí ý tưởng, nhà văn Tô Hoài đã tự trang bị cho mình một phương pháp rất hay giúp “trị tận gốc” sự bế tắc của chúng ta mỗi khi viết:

“Dù không thấy hứng thú cũng cứ viết… dù không thích cũng viết. Lúc sửa có vứt đi mấy trang hôm ấy, nhưng cũng còn lại cái thói quen làm việc.”

Phải chăng cảm hứng không tự nhiên mà có, cảm hứng là do chúng ta vun đắp mỗi ngày?

3.1. Cảm hứng của nhà văn 

Đối với nhà văn, cảm hứng là yếu tố quan trọng nhất để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật lay động lòng người. Cảm hứng sáng tạo thôi thúc những cảm xúc và ham muốn mãnh liệt, nồng nàn ở người nghệ sĩ, lay chuyển tâm hồn và thúc đẩy họ phải viết, phải ghi chép lại những gì mình nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy. 

Cảm hứng của nhà văn mãnh liệt và sâu sắc hơn cảm hứng của người bình thường bởi năng lực cảm nhận tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và khả năng ngôn ngữ điêu luyện của nhà văn. Nhờ đó, dưới ngòi bút của các thi sĩ và văn sĩ, những điều tưởng chừng như bình thường trở nên đặc biệt, mới mẻ, những câu chuyện, nhân vật sinh động, hấp dẫn được sáng tạo, và thông điệp, cảm xúc được truyền tải một cách hiệu quả. 

VD: Cảm hứng cho những câu truyện cổ tích nổi tiếng của nhà văn Hans Christian Andersen như “Nàng tiên cá”, “Vịt con xấu xí”, hay “Cô bé bán diêm” được nảy nở từ những ký ức về tuổi thơ khốn khó nhưng cũng đầy hoài bão. Sự hiện diện của những nhân vật, sự vật gần gũi, thiên nhiên vùng Scandinavia trong lành và khát vọng về cuộc sống hạnh phúc ẩn chứa sau mỗi câu chuyện chính là minh chứng rõ nét về nguồn cảm hứng đơn thuần, trong sáng mà bất tận, bền bỉ cho ngòi bút Andersen.

Cảm hứng có thể đến với nhà văn thật ngẫu nhiên, bất chợt; mà theo cách nói của người xưa là “hạ bút như thần”. Người nghệ sĩ lúc bấy giờ như bị lôi cuốn bởi một sức mạnh vô hình của tâm trí, bỗng trải qua khoảnh khắc bay bổng, thăng hoa của sự sáng tạo. Như văn hào người Pháp Balzac – vốn nổi danh với lối viết đậm chất hiện thực – từng khẳng định “Xét về mặt tự tiện và đỏng đảnh thì không có một gái giang hồ nào so sánh nổi với cảm hứng của nghệ sĩ…”.

3.2 Cách nhà văn vun đắp cảm hứng sáng tạo văn học

Để có được những giây phút cảm hứng dâng trào như thế, nhà văn buộc phải không ngừng tích lũy trải nghiệm và kiến thức chứ không chỉ ngồi “chờ đợi” một cách giản đơn.

  • Nhà văn đi nhiều, trải nhiệm nhiều nhằm quan sát kỹ lưỡng, tìm tòi tường tận về đối tượng sáng tác; 
  • Nhà văn viết đi viết lại để mài giũa con chữ và ý tưởng sao cho sắc nét;
  • Nhà văn liên tục trăn trở, suy nghĩ để rèn luyện sự nhạy cảm cùng trí tưởng tượng của mình.

Khi bộ não và trái tim người nghệ sĩ dung nạp đủ những điều tinh túy nhất, cây bút của họ cũng giống như một cỗ máy được nạp đủ nhiên liệu, bắt đầu vận hành mạnh mẽ, đầy hứng khởi. 

VD: Tiểu thuyết “Báu vật của đời” dài hơn 800 trang đã được tác giả Mạc Ngôn hoàn thiện chỉ trong hơn 3 tháng. Tốc độ sáng tác nhanh như thế bởi lẽ cảm hứng viết một tác phẩm tri ân người mẹ đã hình thành trong ông từ lâu trước khi bắt đầu viết. Ông cũng không ngừng bồi đắp những ý tưởng cho cuốn sách của mình. Khi cảm xúc và năng lượng đã chín muồi, Mạc Ngôn bắt tay vào thực hiện và say mê đến độ gần như không ra khỏi phòng xuyên suốt quá trình viết.

Vừa rồi, Yên Văn đã mang đến cho các bạn học sinh những góc nhìn mới mẻ về hành trình đi tìm cảm hứng viết đầy gian truân nhưng cũng thật đáng ngưỡng mộ của các tác giả văn học tài năng. Chúng mình hy vọng bài viết này đã phần nào truyền cảm hứng để các bạn thân mến có thêm những động lực và gợi ý về phương pháp để rèn luyện viết văn mỗi ngày. 

Liệu bạn có muốn chia sẻ những phương pháp bồi đắp cảm hứng văn học nào nữa không? Hãy chia sẻ cùng Yên Văn nhé!

thiệp văn học

Bộ sưu tập mới nhất

Bộ sưu tập Đồng Hành

BST "Đồng Hành" với 8 tấm thiệp từ 8 trích dẫn đắt giá sẽ giúp bạn "mượn thơ tỏ lòng". Đó là những câu chúc mừng sinh nhật, mừng thành công; những lời tri ân, an ủi; những lời yêu thương ngọt ngào hay lời nhắn trước khi chia xa...

Học liệu tinh gọn

Từ những nhân vật văn học và câu chuyện thú vị, học liệu của Yên Văn sẽ cùng bạn rút ngắn khoảng cách giữa văn chương và thực tiễn cuộc sống, đồng thời cải thiện kỹ năng viết thật hiệu quả!

Thư viện số

Chuỗi bài hướng dẫn học tập cùng Yên Văn sẽ giúp các bạn tìm ra cách học phù hợp nhất với bản thân và học tập đạt hiệu quả cao nhất.

Hoạt động xã hội

Chuỗi bài hướng dẫn học tập cùng Yên Văn sẽ giúp các bạn tìm ra cách học phù hợp nhất với bản thân và học tập đạt hiệu quả cao nhất.

Kết nối với Yên Văn

Hãy chia sẻ một đoạn thơ/trích dẫn đắt giá trong văn học với Yên Văn nhé!

Leave a Reply

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *